Milljarðatugir féllu í skaut bankaráðsmanna Landsbankans

Fyrrverandi Formaður bankaráðs Landsbankans Björgólfur Guðmundsson er skráður fyrir fjölda félaga. Markaðurinn/Hari

Landsbankinn lánaði bankaráðsmönnum og félögum þeirra tæpa 40 milljarða króna á fyrstu sex mánuðum síðasta árs. Við bættist skuldbinding upp á 33 milljarða króna að núvirði þremur mánuðum síðar vegna yfirtöku á kröfu í tengslum við gjaldþrot bresku ferðaskrifstofunnar XL Leisure Group. Heildar­lánveitingar til bankaráðsins og félaga tengdum því námu því 83 milljörðum króna þegar ríkið tók bankann yfir í október í fyrra. Eigið fé bankans í lok júní nam 198 milljörðum króna og jafngilda lánveitingarnar því að 36 prósent af eigin fé Landsbankans hafi runnið í vasa bankaráðsins og stærsta hluthafa. Fyrir skuldaði bankaráðið 9,9 milljarða króna frá fyrra ári.

Skýringar liggja ekki fyrir því í uppgjörunum til hvaða bankaráðsmanna lánin voru veitt eða hvaða félaga sem þeim tengdust. Þó er skýrt tekið fram í uppgjörum Landsbankans að kjölfestufjárfestinum, Samson eignarhaldsfélagi, hafi ekki verið veitt lánafyrirgreiðsla.

Sömuleiðis er tekið fram í uppgjörum bankanna allra að lánin séu á sömu eða svipuðum kjörum og lán til almennra viðskiptavina bankanna.
Útlán til bankaráðsmanna hinna viðskiptabankanna námu samtals 70 milljörðum króna á sama tíma. Nánast jöfn skipting er á milli síðastnefndu bankanna. Kaupþing lánaði bankaráðsmönnum 2,4 milljarða króna á sama tíma og Landsbankamenn fengu 40 milljarða en heildarútlán til æðstu stjórnenda Kaupþings námu 36,8 milljörðum króna í júnílok. Það jafngildir átta prósentum af eiginfé bankans.

Heildarlánveitingar Glitnis til bankaráðs og æðstu stjórnenda bankans námu 33,7 milljörðum króna í á sama tíma og höfðu lækkað um 5,2 milljarða króna frá áramótum. Heildarfjárhæðin jafngilti sautján prósentum af eigin fé bankans í lok júní.

Viðbótin við lán til bankaráðs Landsbankans upp á 33 milljarða króna er 207 milljóna evra ábyrgð Samsonar eignarhaldsfélags, félags Björgólfs Guðmundssonar, stjórnarformanns Landsbankans, og Björgólfs Thors Björgólfssonar, keypti vegna gjaldþrots bresku ferðaskrifstofunnar XL Leisure Group í september í fyrra. Lánið lá í þrotabúi Samsonar, sem átti 40 prósenta hlut í Landsbankanum fram að ríkisvæðingu. Kröfunni hefur nú verið rift og fellur hún á þrotabú gamla Landsbankans.

Krafan lifandi

stjórnarformaður Kaupþings Sigurður Einarsson, stjórnarformaður Kaupþings, átti eins prósents hlut í eigin nafni í bankanum þegar ríkið tók hann yfir í fyrrahaust. Markaðurinn/Valli

Bæði nýju og gömlu bankarnir eiga kröfu á bankaráð gömlu bankanna og félög þeim tengd og er unnið að því að lán bankaráðsmanna verði greidd til baka með einum eða öðrum hætti.
Skipting á milli gömlu og nýju bankanna er sú sama og farið var eftir í kjölfar ríkisvæðingar bankanna í fyrrahaust en þá var bönkunum skipt upp eftir því hvort þeir voru með innlenda eða erlenda starfsemi. Þannig munu kröfur á þau eignarhaldsfélög tengd bankaráðsmönnum sem skráð voru erlendis liggja í gömlu bönkunum en kröfur á félög sem skráð voru hérlendis liggja í nýju bönkunum.
Samson eignarhaldsfélag, kjölfestufjárfestir Landsbankans, var skráð hér en fjöldi félaga sem tengd eru Björgólfsfeðgum voru skráð víða erlendis. Þá eru Exista BV og Ega Invest BV, sem fóru með 34,58 prósenta hlut í Kaupþingi, bæði skráð í Hollandi. Tvö félög í nafni FL Group, sem fóru með samanlagðan 23 prósenta hlut í Glitni voru sömuleiðis skráð þar.

Bankaleynd

stjórnarformaður Glitnis Þorsteinn Már Baldvinsson, stjórnarformaður Glitnis, hafði setið í skamma hríð í stjórnarformannsstólnum þegar ríkið tók bankann yfir. Markaðurinn/pjetur

Hvorki fengust upplýsingar hjá skilanefndum gömlu bankanna né þeim nýju um nánari skiptingu lánveitinga til bankaráðsmanna gömlu bankanna né félaga þeim tengdum. Sömuleiðis fengust ekki upplýsingar um það hvaða félög tengd bankaráðsmönnum fengu lánveitingar né hvaða upphæð var um að ræða. Vísað var til laga um bankaleynd í öllum tilvikum. Af þeim ástæðum er ekki hægt að fullyrða hvort stjórnarmenn Kaupþings og Glitnis sem sátu í krafti stærstu hluthafa hafi talist til lántakenda.
Þá vill Fjármálaeftirlitið ekki segja til um hvort lánveitingarnar hafi verið eða séu til skoðunar. Í einhverjum tilvikum geti reynt á reglur um stórar áhættur ef lán fari yfir 10 prósent (hámark 25 prósent) af eiginfjárgrunni banka. Við það yrði bankinn að gefa upplýsingar til Fjármálaeftirlitsins um þau lán. Að öðru leyti komi upplýsingar um lán og kjör á lánum til venslaðra aðila fram við reglulega skýrslusöfnun eftirlitsins.

visir.is 1/4 2009

http://visir.is/article/20090401/VIDSKIPTI06/718146477